iyi seyler de oluyor

Faşizme karşı İspanyol belleği

500 İspanyol ve yabancı gazetecinin izlediği duruşma için çok sıkı güvenlik alarmına geçildi. Sanıkların karar okunurken gülümsemesi dikkat çekti. FOTOĞRAF: AP

İspanyol meclisi, sosyalist hükümetin iç savaş ve Franco diktatörlüğü dönemini kınayıp kurbanları onurlandıran 'Tarihi Hafıza Yasası'nı onayladı. Muhalefet ise 'Yaralar deşilip bölücülük yapılıyor' diyor

01/11/2007 (653 kişi okudu)

MADRİD - İspanya parlamentosunun alt kanadı, 1936-1939'daki iç savaşın ardından ülkeyi 1975'e dek faşist diktatörlükle yöneten General Francisco Franco dönemiyle yüzleşen 'Tarihi Hafıza Yasası'nı kabul ederek tarihi bir adım attı. Sosyalist Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero'nun anamuhalefet Halkçı Parti'nin (HP) 'bölücülük' ve 'geçmişin yaralarını deşme' suçlamalarına aldırmadan meclisten geçirdiği tasarı, diktatörlüğü kınayıp, yarım milyon kurbanı onurlandırıyor.
Tasarıyla binlerce insanı ölüme ve hapse yollayan dönemin askeri mahkemeleri yasadışı ilan ediliyor. Sürgüne gönderilip vatandaşlıklarını kaybedenlerle akrabalarına vatandaşlık hakkı geri veriliyor. İktidar toplu mezarların açılması ve cesetlerin teşhisini finanse edecek. Yardımların artırılacağı kurban ailelerinin hepsi yeniden yargıya başvurabilecek ve tazminat isteyebilecek. Franco dönemi sembolleri sokak ve binalardan temizlenecek. Franco rejiminin tüm simgelerini kaldırmayan kiliselere devlet yardımı kesilecek. Franco mozolesinde siyasi gösteri yapılamayacak. Salamanca'da bir belgeleme merkezi kurulacak. Tasarının Senato'dan da geçmesi gerekiyor.
Başbakan'ın dedesi de Franco kurbanları arasında. Sivil toplum örgütleri kararı "Hükümet sonunda geçmişle yüzleşme cesaretini gösterdi. İspanya için çok önemli bir an" diyerek meclisi alkışladı. HP'li eski Başbakan Maria Aznar ise Zapatero'yu "Kafayı intikam almaya takmış" diye eleştirmişti. İtalya diktatörü Benito Mussolini'nin desteklediği Franco'nun seçilmiş sol iktidara isyanıyla çıkan iç savaşta 500 bin kişi ölmüştü. Franco'nun zaferi sonrası 50 bin Cumhuriyetçi infaz edilmişti. 1975'te Franco ölünce, tüm siyasi partiler zımnen savaşı geride bırakma konusunda uzlaşıp, dikta dönemi suçlarını affetmişti.

Batı Sahra da soruşturulacak
Bu arada İspanyol yargısı Batı Sahra'yla ilgili soykırım davasına el attı. Anayasa Mahkemesi Yargıcı Baltasar Garzon, insan hakları derneklerinin üst düzey 13 Faslının soykırım yaptığına dair suç duyurusunun soruşturulmasını kabul etti. Mahkeme, 2005'te dünya çapında soykırım suçlamalarıyla ilgili dava açılabilmesini onaylamıştı. (afp, ap)